SỰ KHÁC BIỆT TRONG DẦU ĐỘNG CƠ XĂNG VÀ DẦU
Trái với suy nghĩ của nhiều người, có sự khác biệt chính giữa dầu động cơ xăng và dầu động cơ diesel. Về cơ bản, cả 2 loại dầu động cơ đều đóng vai trò bôi trơn, bảo vệ động cơ. Sự khác biệt ở đây chính là trong các gói phụ gia:
Dầu động cơ xăng có mức phụ gia tẩy rửa và chống mài mòn thấp hơn. Chỉ riêng phụ gia chống mài mòn có thể tàn phá các thành phần như bộ chuyển đổi xúc tác. Đây là lý do tại sao nhà sản xuất đều có các tiêu chuẩn riêng và khuyến cáo cho mỗi loại động cơ.
Mối liên hệ giữa bộ chuyển đổi xúc tác và gói phụ gia.
Trong bộ chuyển đổi xúc tác có 2 chất thực hiện phản ứng hóa học để xử lý khí thải của động cơ.
Một chất giải quyết ô nhiễm Nitơ-oxit bằng cách tạo nên phản ứng hóa học gọi là khử (loại bỏ Oxy). Điều này phân hủy các Oxit nitơ thành các khí Nitơ và Oxy, về cơ bản là vô hại vì chúng đã tồn tại tự nhiên trong không khí.
Chất xúc tác khác hoạt động theo một quá trình hóa học ngược lại được gọi là quá trình Oxy hóa (thêm Oxy) và biến Carbon monoxide thành Carbon dioxide.
Một phản ứng Oxy hóa khác chuyển đổi các Hydrocacbon chưa cháy hết trong khí thải thành Carbon dioxide và nước.
Trong thực tế, ba phản ứng hóa học khác nhau đang xảy ra cùng một lúc. Sau khi chất xúc tác hoàn thành công việc của mình, những gì thoát ra từ khí thải chủ yếu là nitơ, oxy, carbon dioxide và nước (ở dạng hơi nước).
Một số sản phẩm phụ của quá trình đốt cháy, bao gồm chì, kẽm, phốt pho và lưu huỳnh, có thể làm tê liệt nghiêm trọng khả năng thực hiện công việc của bộ chuyển đổi. Trong đó, sự khác biệt lớn đầu tiên giữa dầu động cơ xăng và dầu động cơ diesel là dầu động cơ diesel có tải trọng chống mài mòn cao hơn ở dạng kẽm dialkyldithiophosphate (ZDDP). Bộ chuyển đổi xúc tác trong hệ thống diesel được thiết kế để xử lý chất phụ gia này, nhưng hệ thống xăng thì không. Đây là một trong những lý do chính khiến bạn không muốn sử dụng dầu động cơ diesel cho động cơ xăng của mình.
Tham chiếu chéo cho API, ILSAC và ACEA
Ảnh hưởng của độ nhớt
Độ nhớt là đặc tính quan trọng nhất của chất bôi trơn. Đối với dầu động cơ, độ nhớt đã chọn phải cho phép dầu có thể bơm được ở nhiệt độ khởi động thấp nhất mà xe sẽ gặp phải trong khi vẫn bảo vệ các bộ phận ở nhiệt độ vận hành.
Nói chung, dầu động cơ diesel có độ nhớt cao hơn. Nếu sử loại dầu có độ nhớt cao hơn này vào động cơ xăng, một số vấn đề có thể phát sinh. Vấn đề đầu tiên sẽ là sự sinh nhiệt từ ma sát chất lỏng bên trong, khả năng bơm ở nhiệt độ thấp. Khi khởi động nguội, dầu có thể rất đặc và bơm dầu khó có thể cung cấp đến các bộ phận quan trọng của động cơ. Sự thiếu hụt dầu này khi khởi động sẽ dẫn đến mài mòn, cho đến khi nhiệt độ động cơ bắt đầu tăng lên.
Hiệu ứng phụ trên động cơ
Dầu động cơ diesel có nhiều phụ gia hơn dầu động cơ xăng cùng thể tích. Phổ biến nhất là các chất phụ gia tẩy rửa quá cơ bản. Các chất phụ gia này có một số chức năng, nhưng chức năng chính là trung hòa axit và làm sạch dầu trong bể chứa. Động cơ diesel tạo ra nhiều muội than và các sản phẩm phụ của quá trình đốt cháy. Khi lượng phụ gia bổ sung này được đưa vào động cơ xăng, các tác động của dầu động cơ diesel có thể gây ảnh hưởng đến hiệu suất. Chất tẩy rửa có thể có tác động xấu đến vòng đệm giữa các vòng đệm và lớp lót, dẫn đến giảm hiệu quả và độ nén.
Đọc nhãn dầu
Vậy làm thế nào để bạn biết một loại dầu được pha chế cho động cơ xăng hay diesel, hoặc thậm chí là năm cụ thể của chiếc xe được sản xuất? Khi đọc nhãn dầu, hãy tìm vòng tròn tiêu chuẩn của Viện Dầu mỏ Hoa Kỳ (API). Ở phần trên cùng của vòng tròn này sẽ là chỉ định dịch vụ. Ký hiệu này sẽ bắt đầu bằng chữ “S” cho động cơ xăng hoặc chữ “C” cho động cơ diesel. Xem ví dụ trên.
Các tổ chức khác có mã riêng cho các loại dầu được sử dụng trong động cơ xăng và diesel. Chúng cũng phù hợp với các tiêu chuẩn của API. Chúng bao gồm Ủy ban Tiêu chuẩn hóa và Phê duyệt Dầu nhờn Quốc tế (ILSAC) và Hiệp hội các Nhà sản xuất Ô tô Châu Âu (ACEA). API và ILSAC có trụ sở tại Hoa Kỳ, trong khi ACEA ở Châu Âu. Các tổ chức này giúp xác định các loại dầu cho xe máy xăng và máy dầu trên toàn thế giới.
Những ý kiến khác
Có rất nhiều điều cần xem xét khi chọn dầu động cơ cho xe hơi của bạn, bao gồm cả điều kiện thời tiết mà xe sẽ hoạt động. Ví dụ, vào giữa mùa đông, bạn muốn chọn loại dầu có độ nhớt vừa đủ để đảm bảo dầu chảy đến các bộ phận quan trọng của động cơ. Độ nhớt của dầu là một yếu tố quan trọng để đảm bảo các bộ phận chuyển động của động cơ đủ để giảm thiểu mài mòn. Gói phụ gia của dầu cũng rất quan trọng. Nồng độ phụ gia chống mài mòn quá cao có thể khiến bộ chuyển đổi xúc tác bị tắc sớm, phụ gia tẩy rửa quá mức có thể dẫn đến hư hỏng piston, các chi thiết trong động cơ, mất khả năng nén và giảm chất lượng dầu sớm. Nếu bạn nghi ngờ về loại dầu bạn nên sử dụng cho xe của mình, hãy đảm bảo tuân theo các khuyến nghị của nhà sản xuất.
